Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις, δεν υπάρχει σχεδόν κανένα πρωτότοκο παιδί που σε κάποιο βαθμό ή επίπεδο δεν έχει ενοχληθεί από την έλευση του δεύτερου. Ακόμη και τα παιδιά εκείνα που ζητούσαν επίμονα ένα αδελφάκι, όταν πλέον αυτό έρθει στη ζωή τους, αρχίζουν να σκέφτονται υποσυνείδητα τη γνωστή ρήση «πρόσεχε τι εύχεσαι!». Και είναι απολύτως λογικό, άλλωστε μέχρι τώρα το παιδί σου είχε μάθει να έχει την αμέριστη προσοχή όλης της οικογένειας και ξαφνικά νιώθει να χάνει τα πρωτεία και να απειλείται η σταθερότητα και η ρουτίνα του. Ας μην ξεχνάμε πως η ζήλεια είναι ένα απολύτως φυσικό ανθρώπινο συναίσθημα και, εφόσον ακόμη και οι μεγάλοι το νιώθουμε κατά καιρούς, πως θα ήταν δυνατόν να μην το νιώθουν τα παιδιά. Είτε το πρώτο σου παιδί εκδηλώνει την ενόχληση ή τη ζήλεια του λεκτικά είτε παρατηρείς αλλαγές στη συμπεριφορά του χωρίς να λέει τι του φταίει (πχ. νευρικότητα, επιθετικότητα απέναντι στη μαμά συνήθως, παλιμπαιδισμός, νυκτερινή ενούρηση στο κρεβάτι, εκνευρισμός κλπ) πρέπει καταρχάς να έχεις στο μυαλό σου πως αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και αφετέρου να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου και να χειριστείς το θέμα με κατάλληλο και έξυπνο τρόπο. Είναι σημαντικό να έχεις κατά νου πως αν τα πράγματα οδηγούνται σε ακραία φαινόμενα (πχ. σωματική επιθετικότητα προς το μωρό, αυτόεπιθετικότητα κλπ) θα πρέπει να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό που θα σε κατευθύνει σωστά για να επανέλθουν τα πράγματα σε μία ομαλότητα. Τώρα για πιο mild καταστάσεις, τα παρακάτω 4 βήματα θα βοηθήσουν και εσένα και το παιδί σου σημαντικά στην ομαλή προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα.
1.Αποδέξου την κατάσταση ως φυσική
Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να κάνεις το πρώτο παιδί σου να αισθανθεί άσχημα που ζηλεύει το μωρό. Είναι εξαιρετικά βασικό τα παιδιά μας να νιώθουν πως μπορούν να μας λένε τα πάντα και το να τα κάνουμε να αισθάνονται ενοχές για τα συναισθήματά τους είναι τεράστιο λάθος και μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστες και πολύ πιο σοβαρές καταστάσεις στην ψυχική τους ισορροπία. Εξήγησέ του ήρεμα πως είναι πολύ φυσιολογικό να ζηλεύει τον αδελφό/αδελφή του, δώσε του παραδείγματα από τη δική σου ζωή με τα αδέλφια σου ή με παραπλήσιες καταστάσεις και στο τέλος πάντα της συζήτησης άφηνέ το με μία θετική εικόνα για το κοινό τους μέλλον με το νέο του αδελφάκι, πχ. ξέρω πως τώρα δεν σου αρέσει και αυτό είναι απολύτως λογικό, και εγώ ζήλευα τη θεία σου τη Μαρία όταν είμαστε μικρές, αλλά πολύ γρήγορα γίναμε οι καλύτερες φίλες και δεν χρειάστηκε ποτέ να είμαι μόνη μου ξανά γιατί είχα πάντα τη μικρή μου αδελφή να παίζω κλπ.
2.Κάνε το παιδί σου συμμέτοχο στην καθημερινότητα με το μωρό
Με το να συμπεριλάβεις το μεγαλύτερο παιδί σου στην καθημερινότητα του μωρού, αφενός το βοηθάς να μη νιώθει παραμελημένο και αφετέρου το κάνεις να αισθάνεται πως το μωρό είναι και δικό του. Ιδίως αν το μεγαλύτερο παιδί είναι κορίτσι, αυτό το σύστημα δουλεύει αρκετά καλά. Έτσι, αντί να το στέλνεις να δει τηλεόραση για να απασχολείται όταν εσύ αλλάζεις ή ταΐζεις το μωρό, μπορείς πολύ απλά να του ζητήσεις να σε βοηθήσει, δίνοντάς σου τις πάνες, τα βρεφικά φορμάκια ή την κρέμα, το μπιμπερό ή τις πιπίλες κλπ. Προσοχή όμως μην περάσεις στο άλλο άκρο και το παιδί το θεωρήσει αβαρία και καταναγκασμό, όπως σε όλα τα πράγματα και εδώ χρειάζεται η χρυσή τομή.
3.Κάποιες φορές το μωρό θα πρέπει να περιμένει
Όσο κι αν φαίνεται υπεράνω των δυνάμεών σου να αφήσεις ένα νεογέννητο να περιμένει πέντε λεπτά μέχρι να αλλάξεις την πάνα του ή να μην τρέξεις στο πρώτο «ουά», κάποιες φορές θα πρέπει να το κάνεις για να δείξεις στο πρώτο πως εκείνη τη στιγμή αυτός/αυτή είναι το νούμερο 1 και η απόλυτη προτεραιότητα. Μπορεί να μην το πιστεύεις, αλλά αν «πεις» στο μωρό να περιμένει γιατί τώρα ετοιμάζεις το γάλα ή πλένεις τα δόντια ή παίζεις με το πρωτότοκο σου (πχ. Μπέμπη όσο και να φωνάζεις θα πρέπει να περιμένεις, γιατί τώρα διαβάζω το βιβλίο του Βασίλη. Έλα Βασίλη μου να διαβάσουμε το βιβλίο μας, το μωρό θα πρέπει να περιμένει 3 λεπτά μέχρι να τελειώσουμε τη σελίδα.), θα δεις πόσο συνταρακτικά σημαντικό νιώθει ξανά το πρώτο σου παιδί και πόσο καλό κάνει στην αυτοπεποίθησή του.
+1. Αφιέρωσε χρόνο αποκλειστικά στο μεγάλο παιδί
Ακόμη κι αν θηλάζεις και άρα πρέπει να είσαι συνέχεια με το βρέφος, πρέπει κάθε μέρα να βρίσκεις έστω 30 λεπτά που θα «ανήκουν» αποκλειστικά στο πρωτότοκο παιδί και στο together time σας, χωρίς το μωρό. Ακόμη και μία απλή βόλτα μέχρι το πάρκο ή λίγο παιχνίδι, ένα παζλ ή η ανάγνωση ενός βιβλίου, οτιδήποτε μπορείτε να κάνετε αποκλειστικά οι δυο σας, χωρίς την παρουσία του μωρού καν στο δωμάτιο, βοηθάει σημαντικά το παιδί να μην νιώθει πως άλλαξαν τα πάντα γύρω του και να ξέρει πως και πάλι, έστω και για λίγο κάθε μέρα, έχει την αμέριστη προσοχή σου και αποτελεί το κέντρο του κόσμου σου.